Sesja ekspertów nt. prac ratunkowych w Bazylice św. Mikołaja

Członkowie zespołu, który opracowuje ekspertyzę stanu technicznego Bazyliki pw. św. Mikołaja w Gdańsku, w rok po zamknięciu dominikańskiego kościoła spotkali się na Politechnice Gdańskiej, aby podsumować wyniki dotychczasowych prac. Zaprezentowano także wstępne wnioski z nich płynące oraz rekomendacje do dalszych działań ratunkowych jednego z najstarszych zabytków w Gdańsku.

W spotkaniu w Sali Senatu Politechniki Gdańskiej uczestniczyli: prof. Dariusz Mikielewicz, prorektor ds. organizacji i rozwoju PG, Mariusz Miler, kanclerz Politechniki Gdańskiej, dr hab. inż. Joanna Żukowska, prof. uczelni, dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska, naukowcy z Politechniki Gdańskiej oraz pozostali członkowie zespołu, przedstawiciele klasztoru oraz Polskiej Prowincji Dominikanów, w tym przeor o. Michał Osek, a także wicesyndyk Prowincji o. Robert Głubisz, przedstawiciele władz miasta z Panią Prezydent Aleksandrą Dulkiewicz i wiceprezydentem Alanem Aleksandrowiczem, Igor Strzok, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków i Grzegorz Sulikowski, Miejski Konserwator Zabytków oraz radni Miasta Gdańska i przedstawiciele instytucji współpracujących z gdańskim klasztorem dominikanów – Urzędu Marszałkowskiego i Muzeum Narodowego w Gdańsku. Udział wzięli także eksperci klasztoru dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. PW, kierownik Zakładu Budownictwa Wodnego i Hydrauliki Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej, dr hab. inż. Robert Wójcik z Zakładu Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, a także prof. dr hab. inż. Michał Topolnicki z Politechniki Gdańskiej.

Bazylika pw. Świętego Mikołaja to jeden z najważniejszych gdańskich zabytków. Jak podkreślał podczas spotkania dr inż. arch. Piotr Samól z Wydziału Architektury, to jedyna świątynia w Gdańsku nietknięta zniszczeniami wojennymi. 30 października 2018 r., po odkryciu spękań na sklepieniach i filarach nawy południowej, w obawie przed możliwością wystąpienia katastrofy budowlanej świątyni decyzją klasztoru została wyłączona z użytkowania.

W ramach prac ratunkowych powołano zespół ekspertów, w skład którego weszli m.in. naukowcy z Politechniki Gdańskiej, celem przeprowadzenia badań i ekspertyz stanu technicznego bazyliki.

– Dotychczas zebrane informacje oraz uzyskane wyniki badań pozwalają na sformułowanie wstępnej tezy, że uszkodzenia sklepień nawy południowej są związane z osiadaniem ceglanych filarów, które przypuszczalnie wynikają z rozluźnienia struktury fundamentów kamiennych spowodowanej zmianami wilgotności gruntu i osłabieniem zaprawy wiążącej (wapiennej i glinianej) będących prawdopodobnie następstwem lokalnej i okresowej zmiany warunków gruntowo-wodnych w sąsiedztwie budynku bazyliki – mówi dr hab. inż. Maciej Niedostatkiewicz z Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.

Podczas spotkaniu mgr inż. Tomasz Majewski, członek zespołu, przedstawił wybrane wyniki badań i zarysował szczególny sposób ich prowadzenia w substancji zabytku tak wysokiej rangi. Wszystkie badania prowadzone są zgodnie z decyzjami Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku.

Zespół ekspertów opracował także, opierając się na wynikach wykonanych badań i pomiarów, że – według stanu na październik 2019 r. – kilka zasadniczych tez:

– Brak jest jakichkolwiek naukowych oraz technicznych przesłanek wskazujących, że dotychczasowy sposób użytkowania Bazyliki pw. św. Mikołaja w Gdańsku, jak również przyległych do niego pozostałych obiektów sakralnych (klasztoru oraz domu duszpasterskiego) użytkowanych przez
Klasztor OO. Dominikanów, przyczynił się do pogorszenia stanu technicznego innych obiektów budowlanych znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie budynku Bazyliki.

– Brak jest jakichkolwiek naukowych oraz technicznych przesłanek wskazujących, że prowadzone dotychczas prace o charakterze remontowym i konserwatorskim przyczyniły się do zmian (w szczególności pogorszenia) warunków gruntowo-wodnych w obrębie rzutu jak również w bezpośrednim sąsiedztwie budynku Bazyliki pw. św. Mikołaja w Gdańsku

– Brak jest jakichkolwiek naukowych oraz technicznych przesłanek wskazujących, że dotychczasowe inwestycje prowadzone na terenie przyległym do Bazyliki pw. św. Mikołaja w Gdańsku, jak również przyległych do niego pozostałych obiektów sakralnych (Klasztoru oraz Domu Duszpasterskiego) użytkowanych przez Klasztor OO. Dominikanów, przyczyniły się do pogorszenia stanu technicznego budynku Bazyliki.

Wprowadzenie profesjonalnego monitoringu wód gruntowych oraz monitoringu geodezyjnego pozwoli zaobserwować wpływ czynników zewnętrznych (prowadzone inwestycje) na zaburzenia warunków gruntowo-wodnych w obszarze Bazyliki pw. św. Mikołaja w Gdańsku.

Zaprezentowany podczas spotkania harmonogram postępu prac budowlano-konserwacyjnych zakłada w pierwszym etapie (obecnie realizowanym) likwidację skutków i bezpośrednich przyczyn awarii kościoła. Zakończenie budowy rusztowania wsporczego planowane jest na przełom listopad i grudnia 2019 r. Natomiast wstępne prace diagnostyczne oraz sformułowanie ostatecznych zaleceń w ramach opracowywanej ekspertyzy technicznej ma nastąpić na przełomie stycznia i lutego 2020 r.

W związku z zaawansowaniem prac zabezpieczających stwierdzono również, że częściowe (tj. tylko w niedziele na potrzeby niedzielnych liturgii oraz tylko w zakresie nawy północnej lub nawy północnej i głównej) udostępnienie bazyliki może mieć miejsce w pierwszej połowie przyszłego roku, jednak nie wcześniej niż w marcu.

Gdańscy dominikanie proszą o finansowe wsparcie działań zmierzających do pełnego otwarcia bazyliki.

Wpłaty złotówkowe: 77 1140 1065 0000 3926 9300 1018

Przelewy zagraniczne: PL 24 1140 1065 0000 3926 9300 1002

SWIFT: BREXPLPWGDA

Klasztor Dominikanów, ul. Świętojańska 72, Gdańsk