6 września 2025 r. w Tallinie odbyła się pierwsza w Estonii uroczystość beatyfikacji, podczas której biskupa Tallina, Arcybiskupa Eduarda Profittlicha SJ, męczennika włączono w poczet błogosławionych Kościoła.
W sobotę, 6 września 2025 roku, o godzinie 11:00 na placu Wolności w Tallinie odbyła się Eucharystia, która zwieńczyła proces beatyfikacyjny Eduarda Profittlicha SJ, jezuity, biskupa Tallina w latach 1936-1942.
Eduard Profittlich SJ urodził się w 1890 roku w Birresdorf w Niemczech, w 1913 roku wstąpił do zakonu jezuitów. 27 sierpnia 1922 roku otrzymał święcenia prezbiteratu, a następnie kontynuował naukę w rzymskim Papieskim Instytucie Wschodnim. Zgodził się wstąpić do misji katolickiej w Rosji. Został wysłany na studia przygotowawcze do Krakowa, gdzie w czerwcu 1923 roku obronił doktorat z filozofii, a rok później z teologii.
W 1930 roku przełożeni jezuiccy wysyłają współbrata do Tallina, jako duszpasterza przygotowanego do opieki nad wiernymi języka polskiego, którzy w tamtym czasie stanowili większość w parafii tallińskiej. Od początku jego obecność w parafii wzmacnia wspólnotę i rozbudowuje jej strukturę. W 1931 roku Eduard Profittlich został mianowany administratorem apostolskim w Estonii, a w 1936 roku biskupem tallińskim – konsekracja biskupia odbyła się 27 grudnia 1936 roku w Tallinie.
Eduard Profittlich przyjął obywatelstwo estońskie. Dzięki jego staraniom jeszcze w 1935 roku doprowadzono do zawarcia konkordatu z rządem Estonii.
Po wybuchu II wojny światowej, mimo nalegań ambasady niemieckiej, pozostał w Tallinie. Napisał wtedy:
W końcu słuszne jest, aby pasterz przebywał ze swoją trzodą i dzielił jej radości i smutki. I muszę powiedzieć, że ta decyzja, choć wymagała kilku tygodni przygotowań, nie została podjęta w strachu i trwodze, ale z wielką radością (…).
Chciałbym powiedzieć wszystkim, jak dobry jest dla nas Bóg, jeśli całkowicie Mu się oddamy, jak szczęśliwi możemy się stać, jeśli jesteśmy gotowi oddać całe nasze życie i wolność Chrystusowi. Wiem, że Bóg jest ze mną. A wtedy wszystko będzie dobrze. A moje życie i, jeśli zajdzie taka potrzeba, moja śmierć będą życiem i śmiercią w Chrystusie. I to jest tak niewypowiedzianie piękne”.
W nocy 27 czerwca 1941 roku Eduard Profittlich został aresztowany i przewieziony do więzienia w Kirowie, w Rosji. Nocne, wyczerpujące przesłuchania trwały do listopada, kiedy to Profittlich został skazany. Izba Sądowa Obwodu Kirowskiego NFSR Rosji uznała oskarżonego za winnego, a sąd potwierdził jego winę za bezprawną pomoc w emigracji personelu Kościoła katolickiego oraz za działalność antyrewolucyjną i agitację w Kościele.
Sąd skazał Eduarda Profittlicha na karę śmierci przez rozstrzelanie, biskup nie doczekał jednak egzekucji, zmarł w celi więziennej dnia 22 lutego 1942 roku.
Obecny biskup Tallinna Philippe Jourdan w podziękowaniu za beatyfikację i wspólną modlitwę wspólnot chrześcijańskich obecnych w Estonii za ofiary terroru. Wskazał, że choć bł. Eduard Profittlich nie był Estończykiem z krwi, to jednak przelał swoją krew za Estończyków.
Relikwią wniesioną na ołtarz podczas beatyfikacji był odręcznie napisany list nowego Błogosławionego.
Po beatyfikacji w podziemiach katedry otwarto salę pamięci bł. abp Eduarda Profittlicha oraz kaplicę pod jego wezwaniem.
Dominikanie na beatyfikacji Eduarda Profittlicha
W czwartek przez uroczystą beatyfikacją w dominikańskiej kaplicy odbyła się ważna i szeroko komentowana inicjatywa: kilkunastogodzinne odczytywanie imion i nazwisk wszystkich ofiar sowieckich deportacji, którzy podobnie jak Błogosławiony zginęli w wyniku sowieckich represji. Ojciec Alain Arnould OP wraz ze świeckimi Zakonu Dominikańskiego pragnęli w ten sposób zaznaczyć cierpienie całgo narody estońskiego podczas prześladowania ze strony totalitarnego systemu. Wyczytano 22.600 imion i nazwisk co zajęło 21 godzin, odczytywanie imion trwało nieprzerwanie także w nocy.
Następnego dnia odbyła się beatyfikacja, której w imieniu papieża Leona XIV, przewodniczył arcybiskup Wiednia, kardynał Christoph Schonborn OP.
Prowincję Francji reprezentował Pascal René Lung OP, wikariusz diecezji sztokholmskiej, a Prowincję Polską Michał Osek OP, przeor klasztoru w Gdańsku.
Pierwsze czytanie podczas liturgii odczytał przełożony dominikańskiej Fraterni w Tallinie Lembit Peterson.
Dominikański Tallinn
Historia stolicy Estonii jest silnie związana z dziedzictwem Zakonu Kaznodziejskiego. Dominikanie przybyli do Tallina w 1239 roku, w wyniku napięć politycznych mogli założyć swój klasztor kilka lat później, w 1246 roku. W XVI ze względu na reformację konwent św. Katarzyny Aleksandryjskiej został zamknięty, a zabudowania klasztorne stały się ruiną w samym sercu miasta.
Dominikanie ponowienie przybyli do Tallina w końcu XVIII wieku. W latach 1842-1844 ruiny dawnego refektarza dominikanów przebudowano na neogotycki kościół św. Piotra i Pawła, pierwszy kościół katolicki w mieście od trzystu lat. W czasach stalinowskich obecność braci w Estonii nie była możliwa.
Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości, w 1996 roku Zakon zakupił kamienicę, która stała się nowym klasztorem dominikanów. Przez lata w Tallinie obecni byli bracia z Polskiej Prowincji, dziś w Tallinie posługuje jeden dominikanin, Alain Arnould OP z Prowincji Belgijskiej. Przy klasztorze działa także Fraternia Święckich Zakonu Kaznodziejskiego pw. bł. Fra Angelico.
Kaplica oraz klasztor dominikański znajduje się na tallińskim Starym Mieście, przy ul. Müürivahe 33.
Cenisz naszą pracę?
